Moje zaimki to:

ony/ich

(Formy mnogie rodzaju postpłciowego z zaimkiem „ony”)

Przykłady użycia w zdaniu:

  • Myślę, że ony są bardzo miłe, przyjacielskie i urzekające.
  • Tęsknię za ich śmiechem.
  • Chciałuśmy ich posłuchać.
  • Chciałuśmy posłuchać właśnie ich.
  • Napiszę do nich później.
  • Powiedziałuśmy im, że ni lubimy.
  • Powiedziałuśmy to właśnie im.
  • To wszystko dzięki nim.
  • Spotkałuśmy ni wczoraj.
  • Spotkałuśmy właśnie ni.
  • Wycelowałuśmy w ni palcem.
  • Poszłuśmy z nimi do szkoły.
  • Rozmawialiśmy o nich ostatnio.
  • Chciałubyście pójść do kina?
  • Czy będziecie grały z nami?
  • Kiedy będziecie mogły się z nami spotkać?
  • Gdy byłuśmy w domu, zaczęłuśmy gotować.
  • Dostałuśmy wyniki egzaminu i jesteśmy z nich zadowolone.
  • Wszystki z nich chciału czego innego.
  • To miło, że nas państwo odwiedzają.
  • Czy będą państwo kontynuować subskrypcję?
Form ony/ich używa 1,1% osób niebinarnych.
Dane na podstawie Niebinarnego Spisu Powszechnego 2024.
Zaimek „ony” to po czesku liczba mnoga dla rodzaju żeńskiego i męskonieżywotnego.
Formy czasowników z „u” zostały stworzone przez Jacka Dukaja do książki „Perfekcyjna niedoskonałość”. Używają jej tam istoty post-ludzkie (phoebe), które nie mają określonej płci. Od nazwiska autora te formy gramatyczne są nazywane „dukaizmami”.
Odmiana dukaizmów w liczbie pojedynczej dostępna jest tutaj.
Rzeczowniki zgodne z rodzajem postpłciowym to dukatywy.
Tabelę zaimków (nie tylko osobowych) w rodzaju postpłciowym znajdziesz tutaj.
Oficjalne tabele odmiany dukaizmów Jacek Dukaj opublikował tutaj.

Odmiana:

Mianownik Dopełniacz Celownik Biernik Narzędnik Miejscownik
ony ich / ich / nich im / im / nim ni / ni / ni nimi nich

Skąd w polszczyźnie tyle różnych form zaimków? Zapraszamy do lektury artykułu: Co warto wiedzieć o używaniu (i tworzeniu) zaimków?

1 os. 2 os. 3 os. Przymiotniki
–ałuśmy –ałuście –ły –e

Udostępnij:


Przykłady z tekstów kultury:

Formy mnogie rodzaju postpłciowego z zaimkiem „ony” (ony/ich)

  • XENOkolektywManifest, 2021

    • Nie będziemy dłużej milczeć, gdy nasze prawa są łamane, dlatego zrzeszyłuśmy się w XENOkolektywie. Dziś, 31 marca, w Dzień Widoczności Osób Trans rozpoczynamy jego działalność.
  • Jacek DukajLinia oporu (w: „Król Bólu”) , 2010

    • Im dalej wędrowałuśmy, tym bardziej zmieniało się wszystko wokół. Świat przemieniał się w sen o snach nietrwały.
      Czas jakiś żyłum w gaju owocowym, gdzie zbierałuśmy jabruszki i oliwnice, też wyłącznie nimi się żywiąc.
  • Bernardine EvaristoDziewczyna, kobieta, inna (tłum. Aga Zano) , 2021

    • wspólnie szukały najlepszych neutralnych płciowo alternatyw, takich jak onu, ono, vono, ne, oni, ony, testowały każde słowo, żeby przekonać się, czy spływa z języka, czy może staje się potykaczem, tak samo robiły z alternatywami słów jego i jej: jejgo, jeno, jemu, jejo, nego, ich

  • XymMusicapocalypse enby, 2019

    • bądźmy tu razem
      ostatni raz
      złączone w intymnym uścisku
      byłuś tu ze mną
      byłum tu z tobą
      czego jeszcze można chcieć

O co chodzi w tej stronie?

Polska gramatyka jest skomplikowana i silnie zgenderyzowana. Nie oznacza to jednak, że niemożliwe jest używanie innych form niż „on” i „ona”.

Udostępniamy tutaj linki do przykładów użycia (w prostych zdaniach oraz w tekstach kultury: literaturze, prasie, filmach, serialach, muzyce) zaimków i innych form płciowych – nie tylko normatywnych „on” i „ona”, lecz także form niebinarnych, takich jak rodzaj neutralny czy postpłciowy.

Dlaczego należy je respektować? Bo zwracanie się do kogoś tak, jak sobie życzy, jest podstawą relacji społecznych. Nie powiesz do Ani „Franku”, nie powiesz „na ty” do osoby, z którą jesteś „na pan”, itp. A są osoby, które nie chcą, by im mówić „on” ani „ona”. Czy to uszanujesz, świadczy wyłącznie o Tobie.

Warto wrzucić link do swoich zaimków na swoje profile na portalach społecznościowych – nawet jeśli jesteś cis (= nie trans) i używasz „on” lub „ona”. – ponieważ dzięki temu pokazujesz wsparcie dla społeczności trans i normalizujesz podawanie zaimków przez osoby, których zaimki nie są oczywiste (więcej powodów tutaj).

Formy neutralne płciowo – jak np. „moi drodzy/drogie”, „drogie osoby”, „wszys* chętn*”, „jesteś wspaniałx”, itp. – są też przydatne, gdy zwracasz się do grupy ludzi lub do osoby, której płci nie znasz.

Już teraz w codziennej polszczyźnie używamy wielu form neutralnych płciowo: „moje kochanie zrobiło mi niespodziankę”, „proszę przyjść do szkoły z rodzicem”, „w urzędzie powiedziano mi, że...”, „dzwonili z gazowni”, „będę robić”, itp. Tutaj idziemy po prostu o krok dalej.

Strona główna