Moje zaimki to:
ony/ich
(Formy mnogie rodzaju postpłciowego z zaimkiem „ony”)
Przykłady użycia w zdaniu:
- Myślę, że ony są bardzo miłe, przyjacielskie i urzekające.
- Tęsknię za ich śmiechem.
- Chciałuśmy ich posłuchać.
- Chciałuśmy posłuchać właśnie ich.
- Napiszę do nich później.
- Powiedziałuśmy im, że ni lubimy.
- Powiedziałuśmy to właśnie im.
- To wszystko dzięki nim.
- Spotkałuśmy ni wczoraj.
- Spotkałuśmy właśnie ni.
- Wycelowałuśmy w ni palcem.
- Poszłuśmy z nimi do szkoły.
- Rozmawialiśmy o nich ostatnio.
- Chciałubyście pójść do kina?
- Czy będziecie grały z nami?
- Kiedy będziecie mogły się z nami spotkać?
- Gdy byłuśmy w domu, zaczęłuśmy gotować.
- Dostałuśmy wyniki egzaminu i jesteśmy z nich zadowolone.
- Wszystki z nich chciału czego innego.
- To miło, że nas państwo odwiedzają.
- Czy będą państwo kontynuować subskrypcję?
Odmiana:
| Mianownik | Dopełniacz | Celownik | Biernik | Narzędnik | Miejscownik |
|---|---|---|---|---|---|
| ony | ich / ich / nich | im / im / nim | ni / ni / ni | nimi | nich |
Skąd w polszczyźnie tyle różnych form zaimków? Zapraszamy do lektury artykułu: Co warto wiedzieć o używaniu (i tworzeniu) zaimków?
| 1 os. | 2 os. | 3 os. | Przymiotniki |
|---|---|---|---|
| –ałuśmy | –ałuście | –ły | –e |
Formy mnogie
Normatywne formy mnogie mogą być używane do opisu pojedynczej osoby, w tym jako dosłowne tłumaczenie angielskiego „they/them”. Są poprawne i bez tworzenia neogramatyki, a ich zamysł jest łatwy do zrozumienia dla osób znających angielski odpowiednik, aczkolwiek dla wielu jest to dezorientujące. Używanie ich wciąż wymaga wyboru między zgenderyzowanymi wersjami („oni” lub „one”). Nienormatywne formy mnogie mogą służyć nie tylko do opisu pojedynczych osób, ale również grup mieszanych lub o nieznanej płci. Więcej informacji o zwracaniu się do grup na naszym blogu: „Jak zwracać się do grup osób?”
- one/ich – Formy niemęskoosobowe liczby mnogiej Normatywne
- oni/ich – Formy męskoosobowe liczby mnogiej Normatywne
- oni/e/ich – Formy liczby mnogiej z ukośnikiem Normatywne
- ona/ich – Neutralne formy mnogie z zaimkiem „ona”
- ona/ich – Formy mnogie oparte na czeskiej liczbie mnogiej
- ony/ich – Formy mnogie rodzaju postpłciowego z zaimkiem „ony”
- onie/ich – Neologiczne formy mnogie z zaimkiem „onie”
Przykłady z tekstów kultury:
Formy mnogie rodzaju postpłciowego z zaimkiem „ony” (ony/ich)
XENOkolektyw – Manifest, 2021
- „Nie będziemy dłużej milczeć, gdy nasze prawa są łamane, dlatego zrzeszyłuśmy się w XENOkolektywie. Dziś, 31 marca, w Dzień Widoczności Osób Trans rozpoczynamy jego działalność.”
Jacek Dukaj – Linia oporu (w: „Król Bólu”) , 2010
- „Im dalej wędrowałuśmy, tym bardziej zmieniało się wszystko wokół. Świat przemieniał się w sen o snach nietrwały.
Czas jakiś żyłum w gaju owocowym, gdzie zbierałuśmy jabruszki i oliwnice, też wyłącznie nimi się żywiąc.”
- „Im dalej wędrowałuśmy, tym bardziej zmieniało się wszystko wokół. Świat przemieniał się w sen o snach nietrwały.
Bernardine Evaristo – Dziewczyna, kobieta, inna (tłum. Aga Zano) , 2021
- „wspólnie szukały najlepszych neutralnych płciowo alternatyw, takich jak onu, ono, vono, ne, oni, ony, testowały każde słowo, żeby przekonać się, czy spływa z języka, czy może staje się potykaczem, tak samo robiły z alternatywami słów jego i jej: jejgo, jeno, jemu, jejo, nego, ich”
XymMusic – apocalypse enby, 2019
- „bądźmy tu razem
ostatni raz
złączone w intymnym uścisku
byłuś tu ze mną
byłum tu z tobą
czego jeszcze można chcieć”
- „bądźmy tu razem
O co chodzi w tej stronie?
Polska gramatyka jest skomplikowana i silnie zgenderyzowana. Nie oznacza to jednak, że niemożliwe jest używanie innych form niż „on” i „ona”.
Udostępniamy tutaj linki do przykładów użycia (w prostych zdaniach oraz w tekstach kultury: literaturze, prasie, filmach, serialach, muzyce) zaimków i innych form płciowych – nie tylko normatywnych „on” i „ona”, lecz także form niebinarnych, takich jak rodzaj neutralny czy postpłciowy.
Dlaczego należy je respektować? Bo zwracanie się do kogoś tak, jak sobie życzy, jest podstawą relacji społecznych. Nie powiesz do Ani „Franku”, nie powiesz „na ty” do osoby, z którą jesteś „na pan”, itp. A są osoby, które nie chcą, by im mówić „on” ani „ona”. Czy to uszanujesz, świadczy wyłącznie o Tobie.
Warto wrzucić link do swoich zaimków na swoje profile na portalach społecznościowych – nawet jeśli jesteś cis (= nie trans) i używasz „on” lub „ona”. – ponieważ dzięki temu pokazujesz wsparcie dla społeczności trans i normalizujesz podawanie zaimków przez osoby, których zaimki nie są oczywiste (więcej powodów tutaj).
Formy neutralne płciowo – jak np. „moi drodzy/drogie”, „drogie osoby”, „wszys* chętn*”, „jesteś wspaniałx”, itp. – są też przydatne, gdy zwracasz się do grupy ludzi lub do osoby, której płci nie znasz.
Już teraz w codziennej polszczyźnie używamy wielu form neutralnych płciowo: „moje kochanie zrobiło mi niespodziankę”, „proszę przyjść do szkoły z rodzicem”, „w urzędzie powiedziano mi, że...”, „dzwonili z gazowni”, „będę robić”, itp. Tutaj idziemy po prostu o krok dalej.