Moje zaimki to:
onx/jex
(Formy z iksem)
Przykłady użycia w zdaniu:
- Myślę, że onx jest bardzo miłx, przyjacielskx i urzekającx.
- Tęsknię za jex śmiechem.
- Chciałxbym jex posłuchać.
- Chciałxbym posłuchać właśnie jex.
- Napiszę do niex później.
- Powiedziałxm jex, że jex lubię.
- Powiedziałxm to właśnie jex.
- To wszystko dzięki niex.
- Spotkałxm jex wczoraj.
- Spotkałxm właśnie jex.
- Wycelowałxm w niex palcem.
- Poszłxm z nix do szkoły.
- Rozmawialiśmy o nix ostatnio.
- Chciałxbyś pójść do kina?
- Czy będziesz grałx z nami?
- Kiedy będziesz mogłx się z nami spotkać?
- Gdy byłxm w domu, zaczęłxm gotować.
- Dostałxm wyniki egzaminu i jestem z nich zadowolonx.
- Każdx z nich chciałx czego innego.
- To miło, że nas panx odwiedza.
- Czy będzie panx kontynuować subskrypcję?
Odmiana:
Mianownik | Dopełniacz | Celownik | Biernik | Narzędnik | Miejscownik |
---|---|---|---|---|---|
onx | jex / jex / niex | jex / jex / niex | jex / jex / niex | nix | nix |
Skąd w polszczyźnie tyle różnych form zaimków? Zapraszamy do lektury artykułu: Co warto wiedzieć o używaniu (i tworzeniu) zaimków?
1 os. | 2 os. | 3 os. | Przymiotniki |
---|---|---|---|
–xm | –xś | –x | –x |
Zaimki graficzne
Formy te używają placeholderów / znaków zastępujących w miejscu różnic między wersją męską a żeńską. Są przydatne w piśmie, ale ciężkie lub niemożliwe do wymówienia (mogą też sprawiać problemy czytnikom ekranowym). Intencja jest łatwa do zrozumienia. Często są też używane w zwrotach do grupy osób lub osoby o nieznanej płci.
Przykłady z tekstów kultury:
Formy z iksem (onx/jex)
Miłość nie wyklucza – Miłość na ulicach, miłość w internecie: wypatrujcie nas na gazeta.pl,
- „„Dumnx i widocznx jesteśmy przez cały rok, ale w czerwcu nasza duma i widoczność nabiera nowego wymiaru.””
- „„(…)bo mówiąc o widoczności równie ważne jest pamiętanie o tych, którzy z wielu powodów nie są widzianx””
Młodzi Razem Śląskie – Post na Dzień Widzialności Osób Transpłciowych, 2021
System Tęczowego Chaosu – Język neutralny płciowo (Przewodnikpomnogosci.pl),
- „Na stronie staramy się korzystać z języka neutralnego płciowo według wskazówek opracowanych przez autorza strony zaimki.pl ”
- „Zauważyłośmy, że pisząc w ten sposób, we wszystkich przykładach dla ilustracji automatycznie umieszczałośmy mężczyzn. A że nie chciałośmy wykluczać żadnej osoby ze względu na jej płeć i zaimki (w końcu społeczeństwo nie składa się wyłącznie z mężczyzn!), poprawiłośmy nasz sposób wypowiedzi.”
- „Na stronie używamy mnogiego rodzaju neutralnego (byłośmy, chciałobyście, widziały) w odniesieniu do grup osób o dowolnej płci, form z iksem (byłxś, widziałxś, pięknx) w odniesieniu do ciebie i osobatywów w odniesieniu do osób lub grup osób wykonujących konkretną czynność lub powiązanych z konkretną rzeczą (osoba psychologiczna to może być psycholog, psycholożka / pani psycholog, psycholoże, psycholożku, osoba współlokatorska – współlokator, współlokatorka, współlokatorze, współlokatorku). ”
Owen J. Hurcum: Pierwsza na świecie wyoutowana osoba niebinarna na stanowisku burmistrza (Miłość Nie Wyklucza), 2021
- „Kiedy wyoutowałxm się dwa lata temu, obawiałxm się, że dotknie mnie ostracyzm ze strony mojej społeczności. Dzisiaj ta sama społeczność wybrała mnie na urząd burmistrza naszego wspaniałego miasta. Najmłodsze burmistrze w Walii. Pierwsze jawnie niebinarne burmistrze na świecie.
Pełnx pokory - Diolch (“dziękuję” w języku walijskim - przyp. red.) Bangor.”
- „Kiedy wyoutowałxm się dwa lata temu, obawiałxm się, że dotknie mnie ostracyzm ze strony mojej społeczności. Dzisiaj ta sama społeczność wybrała mnie na urząd burmistrza naszego wspaniałego miasta. Najmłodsze burmistrze w Walii. Pierwsze jawnie niebinarne burmistrze na świecie.
Wspólny opór wobec kapitalizmu. Rozmowa z Zapatystxami (wydarzenie na Facebooku), 2021
- „Wspólny opór wobec kapitalizmu. Rozmowa z Zapatystxami.”
- „Zapraszamy osoby aktywistyczne, antykapitalistyczne, anarchistyczne, wolnościowe, osoby buntujące się, działające i obserwujące do rozmowy z przedstawicielxami ruchu zapatystowskiego, które przyjechały do Europy w Podróży Dla Życia.”
Klementyna Szczuka – Na TikToku osoby niebinarne mogą czuć się sobą. Są wśród nich gwiazdy mainstreamu (Noizz.pl), 2022
- „Sam Smith, Demi Lovato, Janelle Monáe, Cat Burns to osoby niebinarne, które swoimi postawami, w tym także aktywnością na TikToku, zachęcają osoby LGBTQ do samoakceptacji”
- „Temat niebinarności i tożsamości płciowej w mediach jest poruszany coraz częściej. Duża w tym zasługa osób publicznych i ich coming outów – w ciągu ostatnich lat na temat swojej tożsamości wypowiedziało się m.in. kilku artystów muzycznych tworzących w głównym nurcie. (…) W 2019 r. zrobiłx to Sam Smith. W podcaście „I Weigh” prowadzonym przez aktorkę Jameelę Jamil przyznałx, że bardziej niż mężczyzną czuje się kobietą, dlatego używa neutralnych zaimków (they/them). Dwa lata później na stosowanie podobnych form językowych zdecydowałx się Demi Lovato. – Uważam, że najlepiej odzwierciedlają one płynność mojej ekspresji płciowej i pozwalają mi czuć się osobą, którą jestem, i którą wciąż odkrywam – powiedziałx. Jak przyznałx w pierwszym odcinku autorskiego podcastu „4D with Demi Lovato”, nad swoją niebinarną tożsamością zastanawiałx się od lat, a jej poznawanie traktuje jak podróż. Natomiast w kwietniu tego roku więcej o tym, jak się czuje, opowiedziałx Janelle Monáe, którx jak powiedziałx, nie postrzega siebie wyłącznie jako kobiety. ”
Magdalena Dubrowska – Niebinarne bohatero po raz pierwszy w roli głównej. „To nie maskotka, nie trzeba współczuć” (Wyborcza.pl), 2023
- „Na te dwa nowe nazwiska w polskim teatrze warto zwrócić uwagę. Wera Makowsx i Jakub Zalasa przygotowują spektakl, którego bohatero to osoba niebinarna.”
- „– Cispłciowa osoba tworząca spektakl o osobie niebinarnej opowiada jedynie o swoim doświadczeniu spotkania się z tą tożsamością – mówi. – Najgorsze, co można zrobić, to stworzyć sobie z bohatero maskotkę a nie człowieka. Przysłowiowego „innego”, którego trzeba ratować i wprowadzać do życia w świecie.”
- „W spektaklu „Sweet & romantic” postaci reprezentują różne tożsamości. Ari to niebinarna osoba pisarska.”
Niko Graczyk – Czego chcą osoby niebinarne? Świętego spokoju i odrobiny szacunku (Noizz.pl), 2022
- „Nasz tekst rozpoczynający serię „Niebinarnx” wywołał masę oburzenia wymieszanego z niezrozumieniem. W tekście tym Iris, osoba niebinarna, opowiadałæ o swojej tożsamości płciowej, zwracając się do czytelników z prośbą o niemówienie do niej „proszę pani”.
” - „Chciałubym też, żeby niebinarne osoby w Polsce miały trochę świętego spokoju — mogły swobodnie wyrażać swoją ekspresję płciową i nie były przedmiotem politycznej manipulacji”
- „Ja, osoba autorska tego tekstu, zdaję sobie sprawę, że większość osób postrzega i będzie mnie postrzegać jako mężczyznę. ”
- „Szacunek, który ktoś okazuje nam poprzez swój wysiłek włożony w te próby i za który jesteśmy po prostu wdzięcznx. A błędy są rzeczą ludzką i naprawdę nie znam ani jednej osoby niebinarnej, która by się obrażała, widząc dobre chęci.”
- „Oprócz szacunku na pewno chciałubym (i myślę, że wiele osób niebinarnych by się ze mną zgodziło) świętego spokoju. ”
- „Tak samo myślę o ułatwieniach procesu korekty płci dla osób transpłciowych czy równości małżeńskiej w przypadku osób homoseksualnych.”
- „Nasz tekst rozpoczynający serię „Niebinarnx” wywołał masę oburzenia wymieszanego z niezrozumieniem. W tekście tym Iris, osoba niebinarna, opowiadałæ o swojej tożsamości płciowej, zwracając się do czytelników z prośbą o niemówienie do niej „proszę pani”.
Wojciech Szot – „Gdy jakieś kłiry to przeczytają, pomyślą, że to też o nich”. Polska literatura niebinarna (Wyborcza.pl), 2023
- „„Nigdy nie będziesz szło samo” reklamowane jest hasłem „pierwsza polska powieść napisana przez osobę niebinarną”. Czym są neutratywy i osobatywy oraz o czym piszą młode osoby autorskie?”
- „Anouk Herman to urodzone w 1998 roku absolwento Uniwersytetu Śląskiego, jak samo o sobie pisze: „kłir i anarchol”. ”
- „Zadebiutowało w 2022 roku tomem poetyckim „right into pod tramwaj”. Zanim jednak doszło do publikacji, Herman wygrało czwartą edycję konkursu literackiego „Nowy Dokument Tekstowy”, organizowanego przez Instytut Literatury. ”
- „Na stronie Słownika poznać można także iksatywy – „chciałxbyś”, „przyszłxś” czy formy nazwane „osobatywami”, gdy zamiast pisać „dziennikarze i dziennikarki”, decydujemy się napisać „osoby dziennikarskie”. Czy „ktosio” za dwadzieścia lat będzie używało tych form? ”
- „Osoba autorska, która używa szerokiego wachlarza zaimków on/ona/ono/onx/jego/jej/jex, zauważa w jednym z wywiadów, że niezwykle ważny dla niego było opowiedzenie o społecznej presji na spójność tożsamości: – Musisz mieć swoją nazwę, imię, nazwisko, zawód, kierunek rozwoju, cele, wszystko, co potem jest wymagane w CV – mówiło poeto.”
- „Alin Szewczyk, którzy zin zilustrowali, to osoba niebinarna określająca się jako „bazgracze, pedalę”.”
Zosia – Demi Lovato wyznałx, że jest osobą niebinarną (LUVPOP.pl), 2021
- „Odważne i szczere wyznanie Demi Lovato. Artystxa oficjalnie poinformowałx, że jest osobą niebinarną – „To najlepiej oddaje płynność, którą odczuwam w mojej ekspresji płciowej. ”
- „Spędziłxm większość życia, dorastając na waszych oczach. Widzieliście moje wzloty, upadki i wszystko pomiędzy. Moje życie było nie tylko moją podróżą. Żyłxm też dla tych, którzy są po drugiej stronie aparatów i kamer”.”
"Ludzie żyją w swojej heteroseksualnej bańce". Igrzyska w Tokio historycznym przełomem (Sport.pl), 2021
- „Na igrzyskach zobaczyliśmy także pierwszych sportowców transpłciowych – w tym Quinn z Kanady, którx* z piłkarską reprezentacją kobiet zdobyłx złoty medal. Quinn jeszcze przed coming outem zdobyłx brąz z drużyną Kanady na igrzyskach w Rio w 2016, teraz jednak zostałx pierwszą osobą transpłciową i niebinarną, która zdobyłx medal igrzysk olimpijskich.
W niedawnym poście na Instagramie Quinn napisałx, że "to smutne, że przede mną byli olimpijczycy, którzy musieli się ukrywać ze względu na otoczenie".”
- „Na igrzyskach zobaczyliśmy także pierwszych sportowców transpłciowych – w tym Quinn z Kanady, którx* z piłkarską reprezentacją kobiet zdobyłx złoty medal. Quinn jeszcze przed coming outem zdobyłx brąz z drużyną Kanady na igrzyskach w Rio w 2016, teraz jednak zostałx pierwszą osobą transpłciową i niebinarną, która zdobyłx medal igrzysk olimpijskich.
23-letnia niebinarna osoba wybrana burmistrzem miasta. To precedens na całym świecie (poptown.eu), 2021
- „Hurcum ma 23 lata, pochodzi z Londynu, ale od 6 lat mieszka w Bangor i właśnie na tamtejszym uniwersytecie ukonczyłx archeologię. Hurcum startowałx już w tym roku do walijskiego parlamentu z ramienia Plaid Cymru – centrolewicowej partii, której jednym z głównych postulatów jest niepodległość Walii i odłączenie się od Wielkiej Brytanii. Hurcum zrezygnowałx jednak z miejsca na liście kandydatów z powodu rzekomej transfobii w szeregach ugrupowania. Pozostałx jednak w radzie Bangor jako radnx niezrzeszonx. 10 maja jednogłośnej decyzji rady zostałx wybranx burmistrzem miasteczka i najmłodszą osobą w Walii, która objęła podobny urząd.”
Demi Lovato robi coming out na Instagramie: Identyfikuję się jako osoba niebinarna (Plotek), 2021
- „Demi przyznałx, że wreszcie zdecydowałx się powiedzieć, że jest osobą niebinarną.”
- „Demi Lovato w środę podzieliłx się z fanami ważną wiadomością. Przyznałx, że wreszcie ma odwagę powiedzieć o tym, że jest osobą niebinarną i wskazałx, jak się do niej zwracać.”
- „Spędziłxm większość życia, dorastając na waszych oczach. Widzieliście moje wzloty, upadki i wszystko pomiędzy. Moje życie było nie tylko moją podróżą. Żyłxm też dla tych, którzy są po drugiej stronie aparatów i kamer.”
Dziecko Eminema wyznało, że jest osobą niebinarną. Raper wspiera Stevie (Noizz.pl), 2021
- „Eminem adoptował Stevie w 2005 r. po tym, jak na krótko pogodził się z jej_jego matką, Kim Scott. Biologiczny ojciec Stevie zmarł najprawdopodobniej z powodu przedawkowania narkotyków w 2019 r.”
- „Stevie ogłosiłx na TikToku, że jest osobą z płynną tożsamością płciową. Wcześniej już wyznałx, że jest również osobą biseksualną
”
Pierwsza osoba transpłciowa z medalem igrzysk olimpijskich. I to od razu złotym! (Sport.pl), 2021
- „Reprezentantx Kanady w piłce nożnej kobiet Quinn zostałx pierwszą osobą transpłciową i niebinarną, która zdobyła medal igrzysk olimpijskich. Kanadyjki w finale pokonały Szwecję po rzutach karnych.”
- „W kadrze Kanady znalazłx się Quinn (używa tylko imienia), traspłciowx piłkarx, którx zostałx tym samym pierwszą osobą transpłciową i niebinarną, która zdobyła medal igrzysk olimpijskich (w języku angielskim stosuje zaimki they/them, które na polski w kontekście osób niebinarnych możemy tłumaczyć różnorako). Quinn brałx udział w igrzyskach w Rio i ma w swojej kolekcji brąz, ale wtedy przystąpiłx do rywalizacji jeszcze jako Rebecca Quinn. Coming outu dokonałx w 2020 roku.”
Rey KM Domurat (w: „Glissando”, tłum. Joanna Zabłocka), 2019
- „Czy pamiętasz moment, w którym zainteresowałxś się technologią/sprzętem, który jest ci obecnie najbliższy? Jak to się stało, że poszłxdłeś tą ścieżką? Napisz kilka słów o tym, czym się zajmujesz.
[Rey] W tamtym czasie nie było jeszcze dla mnie jasne, w jaki sposób powstaje muzyka i jak wielu etapów produkcji czy zaangażowania licznych osób ona wymaga. Tkwiłxm w przekonaniu, że wszystko robi jedna osoba: artysta wykonuje swój utwór, nagrywa go, a później otrzymuje kontrakt w wytwórni i wypuszcza muzykę w świat… Postanowiłxm, że chcę wiedzieć więcej…”
- „Czy pamiętasz moment, w którym zainteresowałxś się technologią/sprzętem, który jest ci obecnie najbliższy? Jak to się stało, że poszłxdłeś tą ścieżką? Napisz kilka słów o tym, czym się zajmujesz.
Ines Siwińska – Piętno (Zbiór opowiadań: Sny Umarłych, polski rocznik weird fiction 2021), 2021
- „Wstydziłxm się całe życie i nie wiedziałxm, co jest tego przyczyną. Aż do dnia, w którym postanowiłxm się tego dowiedzieć.”
- „Spakowałxm tyle porcji przydziału, ile zdołałxm unieść, i wyruszyłxm samochodem kapłana.”
- „<