Moje zaimki to:
on/a/jego/jej
(Formy z ukośnikiem)
Przykłady użycia w zdaniu:
- Myślę, że on/a jest bardzo miły/a, przyjacielski/a i urzekający/a.
- Tęsknię za jego/jej śmiechem.
- Chciał/abym go/jej posłuchać.
- Chciał/abym posłuchać właśnie jego/jej.
- Napiszę do niego/niej później.
- Powiedziałe/am mu/jej, że go/ją lubię.
- Powiedziałe/am to właśnie jemu/jej.
- To wszystko dzięki niemu/niej.
- Spotkałe/am go/ją wczoraj.
- Spotkałe/am właśnie jego/ją.
- Wycelowałe/am w niego/nią palcem.
- Poszłe/am z nim/ą do szkoły.
- Rozmawialiśmy o nim/ej ostatnio.
- Chciał/abyś pójść do kina?
- Czy będziesz grał/a z nami?
- Kiedy będziesz mogł/a się z nami spotkać?
- Gdy byłe/am w domu, zacząłe/am gotować.
- Dostałe/am wyniki egzaminu i jestem z nich zadowolony/a.
- Każdy/a z nich chciał/a czego innego.
- To miło, że nas pan/i odwiedza.
- Czy będzie pan/i kontynuować subskrypcję?
Dane na podstawie Niebinarnego Spisu Powszechnego 2024.
Odmiana:
Skąd w polszczyźnie tyle różnych form zaimków? Zapraszamy do lektury artykułu: Co warto wiedzieć o używaniu (i tworzeniu) zaimków?
Zaimki graficzne
Formy te używają placeholderów / znaków zastępujących w miejscu różnic między wersją męską a żeńską. Są przydatne w piśmie, ale ciężkie lub niemożliwe do wymówienia (mogą też sprawiać problemy czytnikom ekranowym). Intencja jest łatwa do zrozumienia. Często są też używane w zwrotach do grupy osób lub osoby o nieznanej płci.
Przykłady z tekstów kultury:
Formy z ukośnikiem (on/a/jego/jej)
Aleksandra Hangel – Niebinarni. Walka o przestrzeń (WP Kobieta) , 2021
- „- Czuję tę "niezgodność" od wielu, wielu lat, a zaimki są dla mnie częścią ekspresji mojej tożsamości. Wiele lat myślałom, że jestem jakimś błędem natury. Teraz wiem, że po prostu jestem nieco inne. I nie ma w tym nic złego ani nienaturalnego – mówi 21-letnie Ragu.”
- „Dlatego, jeśli wykażemy się chęciami, aby osoba, z którą rozmawiamy, czuła się dobrze, zostaniemy zrozumian_.
Nie zapomniałam powyżej literki. Piszemy "zostaniemy zrozumiane" – każdy wie, że "my" oznacza tu "kobiety". Piszemy "zostaniemy zrozumiani" – wiadomo, pisze to facet. No a jak ma napisać osoba niebinarna? Albo jak napisać, jeśli chcemy objąć naszą wypowiedzią grupę ludzi różnej płci i różnej tożsamości płciowej? Jednym ze sposobów, torujących sobie drogę w języku polskim, jest zastępowanie litery wskazującej na płeć – gwiazdką lub jak powyżej – dolnym myślnikiem.” - „Lu jest 41-letnią osobą niebinarną. Prosi, by zwracać się do niej zaimkami żeńskimi. Czyli "ty: jadłaś, piłaś, spałaś, kochałaś".
Przez 37 lat mówiła "piłem, jadłem, spałem, kochałem".
-Żyłam jako facet. Nawet dla mnie było trudne, żeby dopuścić do siebie to, że nim nie jestem. W wieku 18 lat myślałam, że jestem po prostu trans-dziewczyną, ale potem poczułam, że jednak nie. Najtrudniejsze było właśnie wyjście poza ten binarny podział, bo na nim jest całe nasze życie społeczne postawione – szpitale, więzienia, szkoły. Nie chodzi o to, by te osoby niebinarne gdzieś wcisnąć, w którąś z tych kategorii. Musimy się zastanowić nad całą konstrukcją społeczną.” - „Dlatego, kiedy spędzają czas tylko we dwie, dopiero po jakimś czasie Fiona zaczyna się czuć na tyle swobodnie, by przestać się pilnować i wybiera te zaimki, które przychodzą jej naturalnie. - Sama zazwyczaj staram się po prostu kopiować formy, których używa ona. Jeśli pisze czy mówi do mnie "zjadłem obiad", pytam "a co miałeś dobrego?". Pomyłki się oczywiście zdarzają, ale nie robimy z nich niczego wielkiego. Poprawiam się i tyle – tłumaczy 25-latka.”
Katarzyna Grzelak – Astronom amator odkrywa nieznany księżyc Jowisza. Naukowcy go przegapili? (Focus.pl) ,
- „W swoich obserwacjach Ly wykorzystał/a obrazy zarejestrowane przez różne teleskopy: japoński Teleskop Subaru, CFHT i teleskop Międzyamerykańskiego Obserwatorium Cerro Tololo. To umożliwiło Kai Ly prześledzenie orbity tajemniczego księżyca na zdjęciach z okresu od 12 marca do 30 kwietnia 2003 roku, a także potwierdzenie jego położenia na zdjęciach z początku 2018 roku.
Nabrawszy pewności Kai Ly zgłosił/a je do Minor Planet Center – organizacji działającej pod auspicjami Międzynarodowej Unii Astronomicznej. Informacja o zidentyfikowanym nowym księżycu Jowisza trafiła do biuletynu MPC.”
- „W swoich obserwacjach Ly wykorzystał/a obrazy zarejestrowane przez różne teleskopy: japoński Teleskop Subaru, CFHT i teleskop Międzyamerykańskiego Obserwatorium Cerro Tololo. To umożliwiło Kai Ly prześledzenie orbity tajemniczego księżyca na zdjęciach z okresu od 12 marca do 30 kwietnia 2003 roku, a także potwierdzenie jego położenia na zdjęciach z początku 2018 roku.
Jolanta Pawlik – Casey Legler: Wiedzieli, jak ubierać dziewczyny – nie spodziewali się mnie. Ubrali mnie w męskie ciuchy, bo takie na mnie pasowały (hellozdrowie.pl) , 2021
- „Casey Legler urodziło się w 1977 r. we Francji jako dziecko amerykańskich rodziców. Dzieciństwo i młodość spędziło w Luizjanie i na Lazurowym Wybrzeżu we Francji. Swą matkę wspomina jako artystkę, która zrezygnowała z kariery, by zająć się piątką dzieci. Ojca – jako „bardzo przystojnego, inteligentnego i bardzo kontrowersyjnego patriarchę”: „Byłom wychowywane w bardzo patriarchalnym domu, w którym dziewczyny traktowano jak podrzędną klasę ludzi” – opisuje swoje dzieciństwo.”
- „Jeśli jesteś osobą niebinarną i chciałbyś/chciałabyś/chciałobyś podzielić się swoją historią i podejściem do języka – odezwij się, twórzmy razem bezpieczną przestrzeń Hello Zdrowie.”
Wojciech Karpieszuk – Potrzebujemy polskiego Stonewall (w: „Gazeta Wyborcza”) , 2020
- „Idący/a w alternatywnym marszu aktor/ka Indya Moore (określa siebie jako osobę niebinarną, czyli nie utożsamia się z żadną płcią) apelował/a, by walczyć o prawa transpłciowych, czarnoskórych pracownic seksualnych. Dziś w USA wiele z nich pada ofiarami morderstw.”
Renata Kim – Święta wojna o język (w: „Newsweek”) , 2020
- „[Michał Rusinek] Dowiedziałem się, że w języku angielskim wobec osób niebinarnych można używać zaimków liczby mnogiej – mówi się o jednej osobie „they”. I nie chodzi o to, że zakłada się jej podwójność, tylko że to jest zaimek, który nie wskazuje na płeć. Bo są też takie osoby, które nie chcą definiować swojej płciowości, chociażby jak laureatka/laureat tegorocznego Bookera. W języku polskim jest to trudniejsze, ale możliwe, trzeba się tylko trochę nagimnastykować.”
Q Alternatywie – Manifest kolektywu Q Alternatywie (sQchⒶ queer zin) , 2016
- „“Najpierw queer podstawia nogę językowi, prowokująco wyjęzycza. Żonglowanie końcówkami rodzajowymi w języku polskim niemal natychmiast odbija się czkawką w postaci pytań o poczucie płciowości, o tożsamość. Wszyscy chcą wiedzieć, co jest grane, kłira trzeba nazywać i oswoić. “Czujesz się kobietą?”, “Czujesz się mężczyzną?”, “Przejęzyczyłeś/aś się?”, i wreszcie, wynikające z dezorientacji desperackie “To jak mam się w końcu do ciebie zwracać?”. Łatwej odpowiedzi nie ma, raczej wymiana barterowa - pytanie za pytanie. A co to znaczy być mężczyzną albo kobietą? Co, jeśli nie jestem ani tu, ani tam? Co, jeśli kobieta i mężczyzna w ogóle nie istnieją? Jestem sobą, mów do mnie, jak ci się spodoba, spróbuj się wyjęzyczyć i w ogóle ominąć rodzaj. Niezbyt wywrotowe? Zadaj takie pytania swojemu przyjacielowi, potem swojej matce, a później stojącej za tobą w kolejce nieznajomej osobie, na której twarzy maluje się panika, bo właśnie się “pomyliła”, zwróciła się do ciebie per “pan”, a przecież “jesteś dziewczyną”, twoje nieskalane mutacją brzmienie głosu nie pozostawia wątpliwości. Robi się niekomfortowo, niewygodnie, niezręcznie. Ale jest ferment. Kiełkuje i odbiera poczucie spokoju, poukładania. Nie wiadomo jeszcze, w którą stronę wykwitnie. Jednak było warto, o to właśnie chodziło, może to jest właśnie ta cicha “rewolucja”, wywlekanie na drugą stronę, wywrotka perspektywy.
[Żonglowanie końcówkami jest dla mnie tak oczywiste (jak poranna kawa czy potrzeby fizjologiczne), że na co dzień w ogóle się nad tym nie zastanawiam.]””
- „“Najpierw queer podstawia nogę językowi, prowokująco wyjęzycza. Żonglowanie końcówkami rodzajowymi w języku polskim niemal natychmiast odbija się czkawką w postaci pytań o poczucie płciowości, o tożsamość. Wszyscy chcą wiedzieć, co jest grane, kłira trzeba nazywać i oswoić. “Czujesz się kobietą?”, “Czujesz się mężczyzną?”, “Przejęzyczyłeś/aś się?”, i wreszcie, wynikające z dezorientacji desperackie “To jak mam się w końcu do ciebie zwracać?”. Łatwej odpowiedzi nie ma, raczej wymiana barterowa - pytanie za pytanie. A co to znaczy być mężczyzną albo kobietą? Co, jeśli nie jestem ani tu, ani tam? Co, jeśli kobieta i mężczyzna w ogóle nie istnieją? Jestem sobą, mów do mnie, jak ci się spodoba, spróbuj się wyjęzyczyć i w ogóle ominąć rodzaj. Niezbyt wywrotowe? Zadaj takie pytania swojemu przyjacielowi, potem swojej matce, a później stojącej za tobą w kolejce nieznajomej osobie, na której twarzy maluje się panika, bo właśnie się “pomyliła”, zwróciła się do ciebie per “pan”, a przecież “jesteś dziewczyną”, twoje nieskalane mutacją brzmienie głosu nie pozostawia wątpliwości. Robi się niekomfortowo, niewygodnie, niezręcznie. Ale jest ferment. Kiełkuje i odbiera poczucie spokoju, poukładania. Nie wiadomo jeszcze, w którą stronę wykwitnie. Jednak było warto, o to właśnie chodziło, może to jest właśnie ta cicha “rewolucja”, wywlekanie na drugą stronę, wywrotka perspektywy.
Adam Sandach – Recenzja: „Väki. Lato skowronków” | Elina Rouhiainen (KIRJA - Kolektyw Tłumaczy Literatury Fińskiej) , 2020
- „Bollywood, kolejna z nowych przyjaciół Kiuru, to osoba niebinarna, do której wszyscy zwracają się, stosując naprzemiennie formy męskie i żeńskie. W tym miejscu warto zaznaczyć, że w języku fińskim końcówki męskie i żeńskie w ogóle nie występują, zaimki nie zdradzą nam płci osoby, a nawet rzeczowniki nie mają rodzaju gramatycznego. W polskim natomiast takie formy występują wszędzie i od razu przypisują płeć postaci czy rodzaj gramatyczny przedmiotowi. Tłumacz świetnie sobie z tym poradził, używając zgodnie z wolą autorki i postaci naprzemiennie form żeńskich i męskich w wypowiedziach Bollywood, czy dotyczących jej/jego wypowiedziach innych bohaterów. ”
Marta Wawrzyn – 6 rzeczy, które warto wiedzieć dziś rano (w: „serialowa.pl”) , 2020
- „Bex Taylor-Klaus ("Arrow") dołącza do obsady medycznego pilota ABC "Triage" jako Leonora/Leo, niebinarna stażystka/stażysta w New York Trinity.”
Witek – Emma Corrin z "The Crown" ogłasza, że jest osobą NIEBINARNĄ! (Pudelek) , 2021
- „Księżna Diana z "The Crown", Emma Corrin, poinformował/a, że od teraz używać będzie neutralnych płciowo zaimków i pokazał/a fotografie, na których widzimy, jak pozuje z taśmami spłaszczającymi biust.”
Joanna Wróżyńska – Sam Smith w Abbey Road Studios: „Po prostu zagramy i zaśpiewamy” (w: „Wysokie Obcasy”) , 2020
- „Sam Smith, którzy/które jako osoba niebinarna używają zaimka osobowego „they”, czyli oni/one, wystąpili/ły w słynnych londyńskich Abbey Road Studios, promując swój najnowszy album „Love Goes”.”
Steff Yotka – Moda nie ma płci (Vogue) , 2021
- „Dla kogo taki system jest prostszy? – Zakupy online są frustrujące, bo prawie każdy sprzedawca organizuje ofertę w binarny sposób – mówi William Defebaugh, niebinarny/-a założyciel/-ka „Atmos”, czasopisma poświęconego zmianom klimatu i problemom środowiskowym. – To tak zniechęcające, że nawet nie wchodzę do sklepu.”
Ataki na matkę 8-letniego niebinarnego dziecka (w: „Queer.pl”) , 2020
- „Mówiono mi, że wykorzystuje moje dziecko, zamiast pozwolić mu/jej na posiadanie "normalnego dzieciństwa. Jednak nie rozumiem, jak ktokolwiek mógłby zmusić 8-latka/latkę do założenia ogromnej sukni, peruki i poświęcenia całej swojej uwagi, wbrew własnej woli.”
Demi Lovato o swojej tożsamości płciowej: "Możliwe, że zacznę identyfikować się jako OSOBA TRANSPŁCIOWA" (pudelek.pl) , 2021
- „Demi Lovato, która/y ogłosił/a, że jest osobą niebinarną, w najnowszym wywiadzie stwierdza, że jej/jego tożsamość płciowa w przyszłości może ulec zmianie. "Ta podróż nigdy się nie skończy" - mówi.
W maju Demi Lovato zaskoczył/a swoich fanów, ujawniając, że jest osobą niebinarną i nie identyfikuje się z żadną z płci.
W najnowszym wywiadzie podzielił/a się przemyśleniami oraz nowymi odkryciami na temat swojej tożsamości płciowej.”
- „Demi Lovato, która/y ogłosił/a, że jest osobą niebinarną, w najnowszym wywiadzie stwierdza, że jej/jego tożsamość płciowa w przyszłości może ulec zmianie. "Ta podróż nigdy się nie skończy" - mówi.
Demi Lovato ogłasza: "Jestem osobą NIEBINARNĄ"! (pudelek.pl) , 2021
- „W środę rano Demi Lovato zaskoczył/a wszystkich, publikując na Instagramie film, w którym ogłasza, że jest osobą niebinarną, a więc nie identyfikuje się z żadną z płci.
Każdego dnia budzimy się, mając kolejną okazję i szansę bycia tym, kim chcemy i marzymy, aby być. Spędziłam/em (w języku polskim nie ma neutralnych zaimków, dlatego pisząc o Demi, będziemy używać obu końcówek) większość życia, dorastając na waszych oczach. Widzieliście moje wzloty, upadki i wszystko pomiędzy. Moje życie było nie tylko moją podróżą. Żyłam/em też dla tych, którzy są po drugiej stronie aparatów i kamer.
Dziś jest dzień, w którym tak bardzo się cieszę, że mogę podzielić się z wami wszystkim czymś więcej z mojego życia - z dumą informuję, że identyfikuję się jako osoba niebinarna. To efekt uzdrawiającej pracy nad sobą i autorefleksji, którą wykonałam/em. Wciąż się uczę i zaglądam w siebie - wyznaje.”
- „W środę rano Demi Lovato zaskoczył/a wszystkich, publikując na Instagramie film, w którym ogłasza, że jest osobą niebinarną, a więc nie identyfikuje się z żadną z płci.
Demi Lovato ogłasza: jestem osobą niebinarną (Onet Muzyka) , 2021
- „"Widzieliście moje wzloty, upadki i wszystko pomiędzy. Moje życie było nie tylko moją podróżą. Żyłam też dla tych, którzy są po drugiej stronie aparatów i kamer. (...) Dziś nastał dzień, w którym tak bardzo się cieszę, że mogę podzielić się z wami wszystkimi czymś więcej na temat mojego życia - z dumą informuję, że identyfikuję się jako osoba niebinarna. To efekt uzdrawiającej pracy nad sobą i autorefleksji, którą wykonałam/em. Wciąż się uczę i zaglądam w siebie"”
- „Wokalista/ka był/a przed rokiem gościem w programie Ellen DeGeneres, gdzie opowiedział/a o swoich problemach, w tym o bulimii i uzależnieniu od narkotyków i alkoholu. Przyznał/a, że był/a pod ciągłą kontrolą ludzi z zespołu. Kontrolowano go/ją prawie na każdej płaszczyźnie życia. Również w tym, co jadł/a. Nie mógł/a nawet zjeść tortu urodzinowego na swoim przyjęciu. I to właśnie zaburzenia odżywiania i wielka presja związana z tym, jak wygląda, doprowadziły do przedawkowania po sześciu latach trzeźwości w 2019 r.”
- „ Przez te sześć lat żyłam życiem, które nie było moje. (...) Zmagałam się z zaburzeniami odżywiania, tak, i to był mój główny problem, a potem zmieniły się w inne rzeczy - wyjaśnił/a, odnosząc się do nadmiernego spożywania alkoholu i narkotyków. - Czułam, że moje życie było kontrolowane przez tak wielu ludzi wokół mnie. Nienawidzę tego.”
Książki nagrodzone w 2020 roku (Lubimyczytać.pl) , 2020
- „Marieke Lucas Rijneveld ma 29 lat i jest osobą niebinarną. Z bohaterką swojej książki „The Discomfort of Evening” dzieli część doświadczeń – również wychowywał/ła się w rodzinie rolników i w dzieciństwie stracił/ła starszego brata. Na wieść o wygranej wspominał/ła, że do sukcesu doprowadziły go/ją dwa słowa: „bądź nieustępliwy/a”, które były napisane na ścianie nad biurkiem i widoczne podczas pracy nad książką.”
Przyznano World Fantasy Award (Portal Lubimyczytać.pl) , 2020
- „W tym roku World Fantasy Award przyznano w ośmiu kategoriach. Za najlepszą powieść uznano „Queen of the Conquered” autorstwa młodego/ej pisarza/rki o nazwisku Kacen Callender (osoba niebinarna). ”
Sam Smith: Lady Gaga zainspirowała mnie do coming outu jako osoba niebinarna (w: „Queer.pl”) , 2020
- „Miałem/am 15 lat, kiedy ukazała się płyta The Fame i miałem/am obsesję na punkcie Gagi. Dała mi całkowite pozwolenie na bycie sobą i bycie dumnym/ą z mojej queerowości. To była forma ekspresji, ale była też w dziwny sposób forma ochrony. To był sposób na niemalże powiedzenie homofobom i prześladowcom: "Trzymaj się z dala ode mnie", ponieważ jestem pewny/a siebie i potężny/a w byciu queer”
Żyjcie w prawdzie! – nawołuje Demi Lovato i oświadcza, że jest osobą niebinarną (Spider's Web) , 2021
- „Demi Lovato poinformował/a dziś swoich fanów, że jest osobą niebinarną: nie identyfikuje się z żadną z płci. Piosenkarz/piosenkarka i dawna gwiazda Disneya ma za sobą dość ciężki okres, teraz jednak sam/a chce dodać sił i odwagi tym, którzy mogą tego potrzebować.
Demi Lovato swoją karierę rozpoczął/ęła dość wcześnie. Prawdziwą popularność przyniósł mu/jej serial Disney Channel pt. „Słoneczna Sonny” (a potem kilka innych disneyowskich produkcji dla nastolatków), w którym zagrał/a główną rolę. Przede wszystkim jednak poświęcił/a się muzyce, od początku określany/a przez krytyków mianem naturalnego talentu, zgarniając pozytywne recenzje i ciesząc się spektakularnie wzrastającą popularnością. Równie szybko zaczęły się problemy ze zdrowiem: bulimia, samookaleczenia, utraty głosu, choroba dwubiegunowa, używki. Po kolejnych nagradzanych sukcesach Demi ujawnił/a swój powrót do narkotyków, a w lipcu 20218 roku przewieziono go/ją do centrum medycznego w Los Angeles po tym, jak przedawkował/a opioidy.”
- „Demi Lovato poinformował/a dziś swoich fanów, że jest osobą niebinarną: nie identyfikuje się z żadną z płci. Piosenkarz/piosenkarka i dawna gwiazda Disneya ma za sobą dość ciężki okres, teraz jednak sam/a chce dodać sił i odwagi tym, którzy mogą tego potrzebować.
Miles Cameron – Plaga mieczy (tłum. Maria Gębicka-Frąc) , 2018
- „Szaman/ka zmrużył/a oczy, słysząc ostatnie słowo. Odpowiedział/a chrząknięciem. Brzmiało twierdząco.”
Małgorzata Kot, Sylwia Vargas – Od A do Z o LGBTQIAP ( str. 13, str. 49) , 2019
- „Kiedy zdecydowałeś/aś/_, że jesteś osobą heteroseksualną?”
- „Osoby LGBTQIAP są w każdej grupie społecznej, także wśród osób z niepełnosprawnością. Jeśli jesteś osobą pełnosprawną, zastanów się, jak możesz być lepszą osobą sojuszniczą wobec nich.”
Rick Riordan – Statek umarłych (tłum.: Agnieszka Fulińska i Marta Duda-Gryc) , 2017
- „Gdy szliśmy wczesnym rankiem ulicami Yorku, rozprawiłem się z moim czosnkowym bajglem i opowiedziałem o tym, co mi się śniło. Miśnia, nasz nowy kumpel alias nasza nowa kumpela, kroczył/-a obok nas, pobrzękując i przyciągając pełne dezaprobaty spojrzenia sennych mieszkańców: „Ech, ci turyści”.”
O co chodzi w tej stronie?
Polska gramatyka jest skomplikowana i silnie zgenderyzowana. Nie oznacza to jednak, że niemożliwe jest używanie innych form niż „on” i „ona”.
Udostępniamy tutaj linki do przykładów użycia (w prostych zdaniach oraz w tekstach kultury: literaturze, prasie, filmach, serialach, muzyce) zaimków i innych form płciowych – nie tylko normatywnych „on” i „ona”, lecz także form niebinarnych, takich jak rodzaj neutralny czy postpłciowy.
Dlaczego należy je respektować? Bo zwracanie się do kogoś tak, jak sobie życzy, jest podstawą relacji społecznych. Nie powiesz do Ani „Franku”, nie powiesz „na ty” do osoby, z którą jesteś „na pan”, itp. A są osoby, które nie chcą, by im mówić „on” ani „ona”. Czy to uszanujesz, świadczy wyłącznie o Tobie.
Warto wrzucić link do swoich zaimków na swoje profile na portalach społecznościowych – nawet jeśli jesteś cis (= nie trans) i używasz „on” lub „ona”. – ponieważ dzięki temu pokazujesz wsparcie dla społeczności trans i normalizujesz podawanie zaimków przez osoby, których zaimki nie są oczywiste (więcej powodów tutaj).
Formy neutralne płciowo – jak np. „moi drodzy/drogie”, „drogie osoby”, „wszys* chętn*”, „jesteś wspaniałx”, itp. – są też przydatne, gdy zwracasz się do grupy ludzi lub do osoby, której płci nie znasz.
Już teraz w codziennej polszczyźnie używamy wielu form neutralnych płciowo: „moje kochanie zrobiło mi niespodziankę”, „proszę przyjść do szkoły z rodzicem”, „w urzędzie powiedziano mi, że...”, „dzwonili z gazowni”, „będę robić”, itp. Tutaj idziemy po prostu o krok dalej.